Η αξιολόγηση του ΕΚ για με την κατάσταση των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην ΕΕ το διάστημα 2020 - 2021 καταδεικνύει σειρά προβλημάτων και απαιτεί από τα κράτη μέλη δράση.
Την Πέμπτη, οι ευρωβουλευτές αξιολόγησαν την κατάσταση των θεμελιωδών αξιών στην ΕΕ προτείνοντας τρόπους για την αποτελεσματικότερη προστασία της ελευθερίας, της ισότητας και του κράτους δικαίου. Η έκθεση εγκρίθηκε με 410 ψήφους υπέρ, 131 κατά και 42 αποχές.
Πολυμέτωπες απειλές για τις αξίες της ΕΕ
Οι ευρωβουλευτές ανησυχούν για τον αντίκτυπο των μέτρων που πάρθηκαν για την πανδημία COVID-19 στη δημοκρατία και τις βασικές ελευθερίες, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων όσων βρίσκονται στα δικαστήρια, έρχονται σε επαφή με την αστυνομία, ή κρατούνται σε σωφρονιστικά ιδρύματα. Εκφράζουν επίσης τη λύπη τους για τις συνεχιζόμενες παραβιάσεις του κράτους δικαίου σε ορισμένα κράτη μέλη, διακηρύσσοντας εκ νέου ότι το κράτος δικαίου, η δημοκρατία και τα θεμελιώδη δικαιώματα είναι άρρηκτα συνδεδεμένα.
Προκειμένου να προστατευθούν αυτές οι αξίες της ΕΕ και η δίκαιη και νόμιμη κατανομή των κονδυλίων της ΕΕ, το Κοινοβούλιο καλεί την Επιτροπή να χρησιμοποιήσει τον μηχανισμό αιρεσιμότητας του προϋπολογισμού της ΕΕ. Οι ευρωβουλευτές καταδικάζουν την Πολωνία και την Ουγγαρία για μη συμμόρφωση με τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου και ζητούν την ανάληψη αποφασιστικής δράσης από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ.
Το Κοινοβούλιο επαναλαμβάνει τη σημασία της προστασίας των δημοσιογράφων από τις απόπειρες χρήσης του δικαστικού συστήματος για τη φίμωσή τους (οι «λεγόμενες SLAPPs») αλλά και από απειλές, επιθέσεις και βία. Οι ευρωβουλευτές ανησυχούν για τον αυξανόμενο αριθμό κρατικών αρχών που χρησιμοποιούν κατασκοπευτικό λογισμικό όπως το Pegasus, κατά παράβαση των αξιών της ΕΕ.
Οι ευάλωτες ομάδες πρέπει να προστατεύονται καλύτερα
Οι ευρωβουλευτές καταγγέλλουν εκ νέου την έμφυλη βία και ζητούν από τη Βουλγαρία, την Τσεχία, την Ουγγαρία, τη Λετονία, τη Λιθουανία και τη Σλοβακία, καθώς και από την ίδια την ΕΕ, να κυρώσουν τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης. Τάσσονται επίσης απέναντι στα κινήματα κατά της ισότητας των φύλων και κατά των φεμινιστικών κινημάτων που προσβάλλουν συστηματικά τα δικαιώματα των γυναικών και των ΛΟΑΤΚΙ+, και καταδικάζουν την εναντίωση στα δικαιώματα των γυναικών (συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας), τονίζοντας ιδίως τις εξελίξεις στην Πολωνία, τη Σλοβακία, την Κροατία και τη Λιθουανία. Χαιρετίζουν τη δέσμη μέτρων επί παραβάσει του Ιουλίου 2021 κατά της Ουγγαρίας και της Πολωνίας, η δέσμη στο πλαίσιο της οποίας για πρώτη φορά η Επιτροπή κίνησε ειδικά διαδικασίες επί παραβάσει για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΚΙ+.
Το Κοινοβούλιο ζητεί επίσης την πλήρη εφαρμογή της απόφασης-πλαισίου της ΕΕ για την καταπολέμηση του ρατσισμού και της ξενοφοβίας και χαιρετίζει την πρόταση της Επιτροπής να συμπεριληφθούν τα εγκλήματα και η ρητορική μίσους στον κατάλογο των εγκλημάτων της ΕΕ. Ο επίμονος διαρθρωτικός ρατσισμός (συμπεριλαμβανομένης της αστυνομικής βίας κατά των Ρομά) πρέπει επίσης να αντιμετωπιστεί από τα κράτη μέλη, σύμφωνα με τους ευρωβουλευτές, οι οποίοι ζητούν βελτιώσεις στην κατεύθυνη αυτή στους τομείς της δικαιοσύνης, της εκπαίδευσης, της στέγασης και της απασχόλησης.
Το Κοινοβούλιο καταδικάζει απερίφραστα τις επαναπροωθήσεις στα σύνορα και τη βία κατά των μεταναστών, καθώς και τις διώξεις των εργαζομένων στον ανθρωπιστικό τομέα και των ακτιβιστών. Προκειμένου ο Frontex να μην είναι συνεργός σε αυτές τις ενέργειες, οι ευρωβουλευτές ζητούν να αναστείλει τις επιχειρήσεις στα κράτη μέλη στα οποία πραγματοποιούνται επαναπροωθήσεις.